{ "title": "İdrar Kanalı (Üretra) Darlığı", "image": "https://www.idrar.gen.tr/images/idrar-kanali-uretra-darligi-2438.jpg", "date": "19.01.2024 12:52:55", "author": "Selen Karadeniz", "article": [ { "article": "İdrar Kanalı (Üretra) Darlığı, ürolojik hastalıklar arasında hastaları en fazla bezdiren bir sorundur. Üretra mesanede depolanan idrarın dışa ulaştıran iki ucu da açık bir tüp şeklindeki kanaldır. Kadında 3-4 cm uzunluğunda, erkekte ise 18-20 cm uzunluğunda olur. Erkeklerde aynı zamanda idrar dışında prostat bezi sıvılarını ve meniyi de idrar kanalı dışarıya atar.

İdrar kanalı darlığı uygun şekilde tedavi edilmezse, şiddetini arttırarak tekrarlayabilir. Tedavi uygun şekilde yapılsa bile hastaların %10'unda yeniden tekrarlama riski vardır. Erkeklerin idrar kanalı yani üretrası kadınlardan daha uzun olduğu için üretra darlığı erkeklerde daha fazla görülür. Ayrıca erkeklerde idrar kanalının darlığı doğuştan ya da sonradan olabilir.

Kadınlarda ise genellikle hormonal etkilerden kaynaklanır. Erkeklerde sonradan oluşan darlıklar genellikle iyi tedavi edilmeyen cinsel yolla bulaşan hastalıklardan, trafik kazalarından olabilir. Yaşlı erkeklerde ise zorlu prostat ameliyatları, düzgün takılmayan sonda, sistoskopik girişimler, hipospadias onarımları gibi sebeplerden sonradan üretra darlığı oluşabilir. Özellikle darbe ya da enfeksiyondan kaynaklanan üretra darlığı hastaları çok mağdur edebilir.

Üretra idrar kanallarının son kısmını, idrar kesesinin dışarıyla bağlantısını sağlar. Üretrada herhangi bir zarar olması halinde kanaldaki genişliği daraltan yara oluşabilir. Bu idrar ya da meni akışında yavaşlamaya, bazız hallerde akışı tamamen engellenmeye kadar gidebilir.

İdrar kanalı (Üretra) darlığı belirtileri nelerdir?

İdrar kanalı darlığı hastalarda idrar akımında yavaşlama, idrar sırasında ağrı, idrarın etrafa saçılması, çatallaşması, idrar sonrası damlama gibi belirtilerle kendini gösterir.

İdrar kanalı (Üretra) darlığı neden olur?

İdrar kanalı darlığının en fazla rastlanan nedeni enfeksiyonlardır. Bunun dışında bazı ameliyatlar, yukarıda belirttiğimiz gibi sonda takılması gibi bazı girişimler, bölgeye alınan darbelerde darlığa neden olabilir. Kadınlarda hormonal etkilerde üretra darlığına yol açabilir.

İdrar kanalı (Üretra) darlığı tanısı nasıl konur?

İdrar kanalında darlık olduğundan şüphe duyulan hastalarda tanı için yapılacak ilk tetkikte idrar akım hızının bilgisayarda ölçülmesidir. Üroflowmetri denilen bu tetkiki sonucuna göre retrograd üretgrafi görüntüleme tetkiki yapılabilir. Bu tetkikte idrar kanalına X ışınlarında opak görünüm veren kontrastlı maddeyle doldurulur. Floroskopi altında idrar kanalı yapısal olarak incelenir. Bu tetkikler sonucunda üretra darlığı tanısı konularak tedavi planlaması yapılır.

İdrar kanalı (Üretra) darlığı tedavisi nasıl yapılır?

İdrar kanalı darlığı ilaçla düzelecek bir sorun değildir. Uygulanacak cerrahi tedavide amaç dar ve hasarlı olan üretranın çıkarılarak daralma olasılığı fazla olmayan sağlam görünümdeki üretra ile bağlanmasıdır. Bu özellikle kaza sonucu oluşan üretra darlığında kullanılan cerrahi bir tekniktir. Başarı oranı da oldukça yüksektir. Cinsel hastalıklardan ya da sonda takımıyla alakalı darlık sorununda üretrada sağlam kısım olmadığı için yanak içi ya da penis derisinden yapılan yeni idrar yolu kullanılabilir. Kaza sonucunda oluşan darlıkta onarım için üç ay kadar beklenmesi uygundur. Ancak hastaya idrar tutma, sertleşme gibi yeteneklerin kaza sonucunda zarar görebileceği de aktarılmalıdır. Özellikle prostata yakın oluşan darlık hastalarda iktidarsızlık ve idrar kaçırma bakımından risklidir.

Günümüzde idrar kanalı darlığı tedavisinde darlığın yeri, uzunluğu ve şekline göre kullanılan bazı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemlerden hangisi uygun olursa tedavide kullanılabilir.

Üretrotomi İntern: bu yöntem kapalı ameliyat olarak bilinen ucunda kamera ve ışık olan özel cihazlarla uygulanır. İdrar deliğinden bu cihazla girilerek darlık olan bölgeye kadar ulaşılır. Burada darlık soğuk bıçakla kesilerek açılır. Kolay bir girişim olduğundan ameliyat sonrasında hastalarda ağrı olmaz. Genellikle fazla ileri derecede olmayan darlıklarda bu yöntem kullanılır. Spinal anestezi ya da genel anestezi altında yapılan operasyon 20-60 dakika arasında sürer. Hastaya sonda takılarak bir sorun yoksa aynı günde taburcu edilebilir. Hastalara ağrı kesici ve antibiyotikli ilaç reçete edilir. İdrar sondası genellikle 3 gün içinde çıkarılır. Ameliyat sonrası hastaların iki hafta kadar ağır işlerden ve cinsel ilişkiden uzak durması gerekir.

Bu yöntemle idrar kanalı darlığı tedavisi darlık oranı 1 cm'den az olanlarda %50-85 oranında başarı sağlayabilir. Ancak uzun süreçte hastalardaki başarı oranı %6-28 düzeylerine inmektedir. Operasyon sırasında soğuk bıçak kullanmak yerine lazer tercih edilirse başarı oranında pek değişiklik olmaz. Ancak darlık oranı 1 cm kısa olanlarda genellikle üretronomi intern operasyonu tercih edilir.

Üretrar Dilitasyon: bu tedavi yöntemi daha önce yaygın bir şekilde kullanılırdı. Tedavide doktor ya da hasta tarafından idrar kanalının sert bir sondayla ya da buji yardımıyla genişletilmesi söz konusuydu. Bu yöntem darlığın yeniden tekrarlamamasını amaçlıyordu. Ancak araştırmalar bu yöntemin haftada 1-2 defa bile uygulanmasının darlığın tekrarını önlemediğini ortaya koymuştur.

Bu uygulama lokal anestezik içeren özel jellerle evde ya da poliklinik koşullarında gerçekleştirilir. Hastalar hemen aktivitelerine geri dönebilir. İlaç kullanması da gerekmez. Bu tedavi yöntemin başarısı düşük olsa da kompleks açık cerrahi uygulamaların yerine üretrotomi intern eşliğinde bu uygulama tercih edilebilir. Ancak bu ilerleyen yıllarda üretrada yara dokusunun sertleşmesine neden olabileceğinden açık cerrahilerin başarı oranını düşürebilir.

Üretral Stentler: bu yöntemde kullanılan üretral stentler görünüm ve fonksiyonel bakımdan kalp stentlerini andırır. Bu yöntemde hedef idrar kanalındaki darlık olan kısma yerleştirilen stentler ile genişleme sağlama, idrar geçişini kolaylaştırmaktadır. Özellikle kısa darlıklarda, derinliği az olanlarda bu tedavi yöntemi etkilidir. Ancak bu tür darlıklar diğer yöntemlerle de kolaylıkla tedavi edilebilir.

Bu tedavide kullanılan stentler kalıcı ve çıkarılabilir özelliklerde olabilir. Çıkarılabilir stentler arasında olan Memokath üretrotomi intern sonrasında tekrarlayabilecek darlıkların önlenmesinde çok başarılıdır. Takılan stentler 6-12 ay sonra çıkarılır. Kalıcı stentler daha çok yaşı ilerlemiş ve anestezi almada sorun yaşanabilecek hastalarda tercih edilir. İdrar kanalı darlığı kalıcı stentle genişletilerek yerinde bırakılır.

Stent takılması rejyonal anestezi altında bazı hastalarda da sedasyon destekli lokal anestezi altında yapılabilir. Ortalama yarım saat süren uygulamada hastalara idrar sondası takılması da gerekmez. Herhangi bir komplikasyonu olmasa da tedavinin uzun dönemde başarı oranı yüksek değildir. Hastalarda yapılana takipte memnuniyet oranının %30 seviyesinde olduğu görülmektedir.

Açık cerrahi: İdrar kanalı (Üretra) darlığı tedavisinde açık cerrahi tercih edilirse başarı oranı %85 seviyesine çıkar. Bu oran üretra darlığı tedavisi için oldukça başarılı kabul edilir. Ameliyatta idrar kanalındaki darlık olan kısım çıkarılır, kalan sağlam uçlarda birbirine bağlanır. Eğer darlık kısmı uzun olursa arada boşluk kalmaması için vücuttan başka alandan alınan parçayla yama yapılabilir. Bunun için ağız içinden ya da penisten materyal alınabilir.

Bu ameliyat sırasında genel anestezi ya da spinal anestezi uygulanabilir. Darlığın uzunluğuna ve yerine bağlı olarak 1-2,5 saat arasında ameliyat sürebilir. Hastalar genellikle bir gece hastanede kalarak taburcu edilebilir. Ameliyat sonrasında antibiyotik ve ağrı kesici ilaç kullanılır. Hastalara takılan idrar sondası 10-21 gün içinde çıkarılır. Ancak hastalar 4. Günden itibaren günlük işlerini yapabilecek hale gelirler. Açık cerrahi sonrası hastalarda kanama, penis eğriliği, enfeksiyon, sertleşme sorunu, üretra darlığının tekrarlaması gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

İdrar kanalı (Üretra) darlığı tedavisinde ilk aşamada endoskopik olarak darlığın açılması tercih edilir. Darlığın tekrarlaması halinde 2. Defa endoskopik tedavi uygulanabilir. Ancak bundan sonraki tekrarlayan darlıklarda mutlaka açık cerrahiye ihtiyaç duyulur.
" } ] }