İdrar Yolu Enfeksiyonu, bayanlarda sıkça rastlanılan bir problemdir. Çoğu zaman aşırı ağrı ve bazı sıkıntılara neden olabilir. Bu problem kimi zaman kendiliğinden geçeceği gibi, kimi zamanda doktorun reçete oluşturduğu antibiyotik tedavisiyle tedavi edilmektedir. Çok sık olmasa da çocuklarda da rastlanılan bir problemidir. Basit bir idrar tahlili yapılmasıyla hemen tanı koyulabilir. Bu hastalığa neden olan başlıca faktör bakteriler olmaktadır. Vücut tarafından normalde hemen atılan bakteriler, bazı durumlarda vücudun savunma mekanizmasını bozar ve enfeksiyon oluşumuna sebep olabilir. İdrar yolu denildiğinde böbrekler, mesane, idrar kanalları, üretra bir arada değerlendirilmektedir. İdrarın bedende oluşmasıyla dışarı atılmasını sağlayan bu bölgeler, alt ve üst idrar yolları diye iki grupta belirtilir. İdrar yolu enfeksiyonuna neden olan mikropların en bilindiği insan dışkısında görülen bir mikrop olmasıdır. Mikrobun etki gösterdiği alana göre enfeksiyonun adı değişim göstermektedir. İdrar yolu enfeksiyonu alt ve üst solunum yollarına bağlı olarak iki grupta incelenmektedir. Bunları inceleyecek olursak eğer; Şayet hastada sadece idrar yapıldığında yanma şikâyeti oluyorsa sorun genel olarak üretraya ait bir enfeksiyondan kaynaklanır. Bu durum üretrik olarak adlandırılmaktadır. Bel soğukluğu en önemli nedenlerindendir. Bunun yanı sıra cinsel birliktelik esnasında bulaşabilen mikroorganizmalar sebep olur. Vajinal kremler, cerrahi, sonda kullanımı, kayganlaştırıcı krem kullanılması gibi faktörler idrar yolu enfeksiyonumeydana gelir. Tedavisine geç kalınan alt idrar yolu enfeksiyonları zaman içerisinde mesaneden yukarı doğru çıkar ve farklı alanlarda idrar yolu enfeksiyonu oluşumuna neden olabilir. Enfeksiyonun böbreklere kadar ulaşması durumunda idrar yolu enfeksiyonu daha da ağırlaştırır. Bu tür tablolar pyelonefrit olarak tanımlanmaktadır. Bu hasta gruplarına acil tedavi uygulanması gerekir. Çünkü çok ciddi boyutlara ulaşabilen bir hastalık belirtisidir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanısı Nasıl Konulur?
İdrar yolu enfeksiyonu için tanı koyulması oldukça basit olmaktadır. Uygulanacak laboratuvar testleri ve idrar kültürü idrar yolu enfeksiyonu tanısı için çoğu zaman yeterli görülür. İdrar tahlillerinde çoğu zaman lökosit ve bakteri görülmesi normaldir. İdrar yolu enfeksiyonu tanı koyulması için önemli olan idrarın temiz olmasıdır. Tanı için ilk gelen idrar boşa akıtılır, daha sonra ufak bir miktarı idrar kabına alınır. Bu tip idrara orta akım idrar denilmektedir. Antibiyogram ve kültür testinin amacı ise idrar yolunda enfeksiyon ve bakterinin türünün tespit edilmesidir. Dolayısıyla kullanılacak antibiyotiğe karar verilmektedir. İnatçı enfeksiyonlarda öncelikli olarak altta yatan neden tespit edilir, idrar akım ölçümleri alınır, sisteskopi ve ilaçlı böbrek filmi uygulanır.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?
Kabızlık: Düzenli aralıklarla tuvalete çıkılması, idrarı tutmamak ve mesaneyi tam olarak boşaltmak idrar yolu enfeksiyonunu önlemek için önemli bir ayrıntı olmaktadır. İdrarın düzenli atılımı sağlandığında idrar yolu daha temiz olacaktır. Fakat bazı durumlarda idrar düzeninde bozulmalar meydan gelebilir. Özellikle de kabızlık idrar yolu enfeksiyonu için tetikleyici bir faktör olmaktadır.
Bakteriler: Genel olarak idrar yolu enfeksiyonları sindirim sisteminde bulunan bakterilere bağlı olarak gelişme gösterir. Şayet bu bakteriler idrarı dışarı atmayı sağlayan üretraya kadar ulaştığında idrar yolu enfeksiyonu kaçınılmaz olur.
Böbrek taşları: İdrar yolunda tıkanma olduğunda idrar yolu enfeksiyonu açığa çıkar. İdrar yolu enfeksiyonun en önemli nedenlerinden birisi de böbrek taşıdır. Böbrek taşı bakterilerin çoğaldığı bir alan oluşturabilir.
Genital hijyen: Tuvalet temizliğine gerektiği kadar özen gösterilmemesi idrar yolu enfeksiyonu oluşumunu riskini arttırır. Bunun yanı sıra genital temizlik tuvalet haricinde de oldukça önemlidir. Pamuklu çamaşır kullanılması, kullanılan pedin sık sık değiştirilmesi idrar yolu enfeksiyonunu önlemek adına fayda sağlar.
Mesanenin Tamamen Boşaltılmaması: Şayet mesane tamamen boşalmaması durumunda ve idrar mesanede çok fazla kaldığında bu sorun idrar yolunda enfeksiyona neden olan bakterilerin artmasına ortam oluşturabilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri: Ara sıra oluşum gösteren titremeler, yüksek ateş belirtisi, sürekli beliren mide bulantısı, şiddetli olarak görülen bel ağrısı, ani olarak görülen kusma, idrarda bulanıklık olması ve idrarda kan görülmesi, göbek altında ağrı oluşumu, idrarda değişiklik görülmesi, sık sık idrara çıkma duru idrar yolu enfeksiyonu belirtilerinden olmaktadır.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi Nasıl Yapılır?
İdrar yolu enfeksiyonu tedavisinde antibiyotik ilaç tedavisi hastaların %80'inde iyileşme gerçekleştirir. Bazı vak'alarda kültüre ihtiyaç duyulmadan veya kan kültürü sonucuna göre farklı türlerden antibiyotik reçete edilir. Ağrıyı hafifletmek amacıyla spazm çözücü ve ağrı kesici ilaçlar reçete edilmektedir. Bol sıvı tüketimiyle mekanik hijyen sağlanır ve tedavinin başarı oranında artış görülür. Üst idrar yolu enfeksiyonu vak'alarında hasta hastaneye yatırılır ve antibiyotik tedavisi uygun görülür. Nükseden enfeksiyon problemlerinde ise ilk olarak altta yatan problemin çözümü için cerrahi uygulama gerekli olabilir. Kasık bölgesinde görülen ağrı için sıcak su torbasından faydalanılır.