İdrar Yolu Tıkanması; Böbrekte meydana gelen idrar, kanallardan geçerek idrar kesesinde toplanır. Bu biriken idrar da uygun olan yer ve vakit de irademiz ile dışarı atılır. Bu duruma Efluks ismi verilir. İdrar akımı yalnızca yer çekiminin etkisinde bulunmamaktadır. İdrar yolunun her dururmunda idrarı aşağı doğru iten değişik, düzenli, otomatik ayarlanan basınçlar sistemi vardır. Ayrıca mesanede oluşan idrarın, işeme anında böbrek yoluna geri kaçmasının önüne geçen özel örgün kas sistemi mevcuttur. Bu sisteme üretero trigonal kompleks ismi verilir. UTK supap şeklinde çalışır, aşağı geçen idrarın böbrek yoluna geri kaçmasının önüne geçer. Eğer idrar tıkanıklık ya da UTK yetmezliği sebebiyle geri kaçacak olur ise Refluadı verilen hastalık meydana gelir. Bu da ileri zamanlarda böbrek çalışmasını bozar ve hatta yetmezliğine sebep olur.

Normal idrar meydana gelmesi için, kalbin iyi çalışması, damarlarımızın sağlıklı olması, tansiyonumuzun normal bir şekilde olması ve yeteri oranda sıvı tüketilmesi gerekmektedir. İdrar yollarımız yalnızca idrar akışını oluşturan içi boş su borusu gibi değillerdir, basınca ayarlı ve duyarlı bir şekilde işlerini yaparlar. Böbrek oranında 15 cm su bulunan basınç üreterde 13.5 cm su, mesanede ise 0 ya da 10 cm su kadardır. Herhangi bir hastalığa bağlı olan basınç farklılığı muhtelif savunma mekanizmaları ile otomatik bir şekilde idrar yollarınca düzenlenir ve böbreğin düzgün çalışması sağlanır. Fakat hastalık tedavisi yapılamıyorsa ise dönüşü bulunmayan duruma girilir ki burada son olan durum böbrek yetmezliğidir.

Herhangi bir sebep ile idrar akımının önüne geçilir ise buna karşılık böbrek ve idrar yollarında meydana gelen zararı gidermek için bir dizi basınç farklılıkları oluşmaktadır. Bu farklılıkların oluşturduğu hastalıklara verilen genel adobstrüktif üropatidir. Demek ki İYTH tedavisinde amaç idrarın normal bir şekilde akışını sağlamak olmalıdır. İdrar yollarında tıkanıklık oluşturan önemli hastalık grupları, idrar yolu taş hastalığı. Yaşlılarda bulunan prostat büyümesi. Tümörler. Enfeksiyon hastalıkları neticesinde meydana gelen darlıklar. Üretero pelvik darlık, böbrek çıkışı darlığı.

Böbreklerin tıkanıklığa verdiği cevabı 3 basamakta anlatılabilir. İlk olan basamak cevap, idrar yolunda yükselen basınç, böbrek süzme basıncı olan 35 cm suya kadar yükselirse böbrekten PGE2 salgılanır, bu da etkili vazo dilatatördir. Bu cevap 2 saat kadar sürer amaç böbreğin kanı temizleme görevinin düzenli bir şekilde devam edilmesidir. Hasta tedaviye tam cevap verir. İkinci olan basamak cevap, idrar yollarında basınç yükselmeye devam ederse böbrek kan akımı düşmeye başlar. Bu durum 5 saat kadar devam eder. Hasta tedaviye cevap verir.

Üçüncü basamak cevap, sonra daha etkili vazo konstrüktör bulunan THROMBOXANE-A2 salgılanır. Renal kan akımı hızlı bir şekilde azalır. 24 saat içinde renal kan akımının %70'e, 72 saatte %50'ye, 6. Gün %30'a, 2. Haftada %20, 8. Haftada %12 olduğu görülmüş. Tedaviye her vakit istenilen cevap alınamayabilir. Konunun anlaşılır bir şekilde olması için okurlarımızın ve hastalarımızın idrar yolu tıkanıklığını bir su borusunun tıkanıklığından değişik olduğuna dikkat etmeleri gerekir. İdrar yolu tıkanıklığı tedavisi bazı kritik durumlara gelmeden ve belli vakitlerde yapılmalıdır. Daha açık örnek vermek gerekirse, böbrek taşı bulunan bir hastamız tamam hastalığım belli ben bir ara ameliyat olurum ya da taşımı kırdırırım derse kötü bir duruma düşer. Yukarıdaki bazı basınç ve kan akım değerleri bu amaçla sunulmuştur.