Yapılan araştırmalarda ve anketlerde birçok kişinin idrar tahlili yaptırdığı, ancak idrar tahlilindeki sonuçların ve kısaltmaların ne anlama geldiğini bilmediği ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, bu yazımızda idrar tahlili değerlerini ve kısaltmaların ne anlama geldiğini paylaşacağız.

Referans aralığı 1.010 ile 1.020 arasında olmalıdır. Bu aralıkların dışında olduğu zaman, refraktometre adı verilen bir cihaz ile tekrar ölçüm yapılması gerekir. İdrarda protein atımı ve idrarın soğutulması dansiteyi artıran faktörlerdendir.

İdrar tahlilinde görülen lökosit, patolojik bir neden olduğunu gösterir. Az veya çok olması fark etmez, dikkat edilmesi gereken önemli bir bulgudur.

Referans aralığı 4.8 ile 7.4 arasında olmalıdır. Ortalama olarak pH 6 olarak da kabul edilmektedir. Kan transfüzyonları, kusmalar, alkali yapıcı maddelerin fazla alımı ve uzun süreli olarak soğuk banyo yapmak idrarda pH'nın artmasına ve yüksek çıkmasına neden olabilir. Gut hastalığı, şeker hastalığı, yüksek proteinli diyet, lösemi, C vitamini eksikliği, akut eklem romatizması ve asidik ilaçların tüketimi ise idrarda pH'nın azalmasına yol açabilir.

İdrar tahlilinde bulunan nitrit, nitrit üreten bakterilerin var olduğunu gösterir. Bu durum genellikle idrar yolu enfeksiyonlarına işaret eder.

İdrarda görülen protein genellikle hamilelik döneminde ortaya çıkar. Normalde sık karşılaşılan bir durum değildir. Ancak hamile olmayan bireylerde görülen protein, böbrek rahatsızlığı belirtisi olabilir. Ayrıca idrar yolu ile dışarı atılan proteinin tipi, bu hastalığın tanısını koyabilmek için çok önemlidir.

İdrar tahlilinde glikozun negatif çıkması beklenir. Kanda aşırı derecede glikoz bulunması, idrarda da glikoz çıkmasına neden olabilir. Ancak kimi hastalarda kanda aşırı glikoz bulunmasına rağmen idrar tahlilinde glikoz çıkmayabilir. Uzun süreli açlık, gebelik, şeker hastalığı ve kurşun zehirlenmesi idrarda glikoz seviyesinin artmasına yol açabilir.

İdrar tahlilinde kan hücrelerinin (eritrosit) bulunması, idrarda kan olduğunu gösterir. Bu durum, böbrek veya idrar yolu hastalıklarının belirtisi olabilir.

İdrar tahlilinde keton görülmesi genellikle aç kişilerde ortaya çıkar. İdrar tahlilini yapan kişi ne kadar aç ise, idrar tahlilinde keton o kadar yüksek seviyede çıkar. Özellikle diyabetli hastalarda da bu duruma rastlanmaktadır. Ateş, şiddetli kusmalar ve ishal de idrarda keton miktarının artmasına neden olabilir.

Normal bir idrar tahlilinde ürobilinojen değerleri kalitatif olarak negatif olmalıdır. Ancak 24 saatlik bir idrar sonucunda 0,25 mg olarak tespit edilebilir. Ürobilin, sterkobilinojen, ürobilinojen ve sterkobilin, bilirubinin yıkım ürünleridir.

Bilirubin, etçil hayvanların safrasında bulunan bir boya maddesidir. Normalde idrarda bulunmaz. Ancak sarılık gibi durumlarda idrar tahlilinde görülebilir. İdrar tahlilinde bilirubin görülmesi, sarılık hastalığının en belirgin belirtisidir.

İdrar tahlili, pek çok hastalığın tanısında önemli bir rol oynar. Aşağıda, idrar tahlilinde sıkça karşılaşılan diğer bazı değerler ve anlamları bulunmaktadır:

İdrar tahlili sonuçları, genellikle doktor tarafından yorumlanmalı ve gerekli tedavi planı yapılmalıdır. Unutmayın, erken tanı ve müdahale, birçok hastalığın tedavisinde büyük önem taşır.