İdrar Sondası Nedir? Neden Takılır?

İdrar sondası, idrar kesesinde biriken idrarın dışarıya alınmasını sağlayan, steril bir lastik tüptür. Bu tüp, idrar yapılan delikten geçirilerek idrar kesesine kadar ilerletilir. İdrar kesesinden alınan idrar, idrar torbası denilen özel bir toplama bölümünde birikir. İdrar sondasının kullanılmasının amacı, idrarın vücut dışına atılmasını sağlamaktır ve farklı amaçlarla kullanılabilir. İdrar sondası takılması genellikle az ağrılı bir işlemdir ve genel anestezi gerektirmez; ancak hastanın rahatsız olmaması için lokal anestezik kullanılabilir.

İdrar sondasının takılması sırasında enfeksiyon riskini azaltmak amacıyla genital bölge antiseptikli solüsyonla temizlenir. Daha sonra idrar kanalının içi lokal anestezik içeren kayganlaştırıcı jel ile doldurulur. Bu işlemin ardından idrar kanalı uyuşana kadar beklenir ve steril idrar sondası idrar deliğinden içeriye doğru ilerletilir. Sonda idrar kesesine ulaştığında, sondayı yerinde tutacak balon steril su ile şişirilir. İdrarın birikeceği idrar torbası da sondanın uç kısmına takılır. Hastanede yatan hastaların idrar torbası yatağın kenarına sabitlenir, ayakta olacak hastaların ise hareketlerini engellemeyecek şekilde bacağa sabitlenir. Tüm bu işlemler ortalama 3-10 dakika sürer.

Bacaklarına torba sabitlenen hastalar, fazla dar olmayan pantolon giyerek günlük faaliyetlerini yapabilirler. Sondanın çıkarılması gerektiğinde sağlık personeli gelerek sondanın balonunu söndürür ve sondayı yerinden çıkarır. İdrar sondası takıldığında, idrar kanalında tahriş nedeniyle hafif bir yanma hissedilebilir. Bazen de şişirilmiş balon nedeniyle sürekli idrar yapma isteği olabilir.

İdrar rengi sonda takıldıktan sonra kırmızıya döner ve rengi açılmazsa, idrar kanalının ağzından ve sondanın yan tarafından kötü kokulu akıntı gelmesi durumunda doktora gidilmelidir. Hastada alt karın ağrısı ve ateş olursa, bulantı ve kusma, titreme gibi belirtiler ortaya çıktığında yine doktora bilgi verilmelidir. Bunun yanı sıra idrar sondasının yanından idrar kaçırma, idrar hissi olmasına rağmen idrar torbasının dolmaması durumunda da doktora başvurulmalıdır.