İdrar kesesinin görevleri nelerdir ve nasıl çalışır?

İdrar kesesinin yapısı, işlevleri ve çalışma mekanizması, vücudun atık yönetim sistemindeki kritik rolünü ortaya koyuyor. Bu esnek ve kaslı organ, idrarın güvenli şekilde depolanmasından kontrollü boşaltımına kadar geçen süreci nasıl yönettiğini detaylı bir şekilde ele alalım.

21 Kasım 2025

İdrar Kesesi Nedir?


İdrar kesesi (mesane), vücutta idrarın depolandığı ve kontrollü bir şekilde atılmasını sağlayan esnek, kaslı bir organdır. Pelvis bölgesinde yer alır ve böbreklerden gelen idrarı geçici olarak saklayarak, uygun zaman geldiğinde boşaltılmasını mümkün kılar. İdrar kesesi, boşken küçük ve yassı bir şekle sahipken, doldukça genişleyerek yuvarlak bir forma bürünür. Bu organ, üriner sistemin önemli bir parçasıdır ve günlük yaşamda idrarın kontrolünü sağlar.

İdrar Kesesi Görevleri


  • İdrar Depolama: Böbreklerden üreterler aracılığıyla gelen idrarı, vücuttan atılana kadar güvenli bir şekilde depolar. Bu, idrarın sürekli olarak dışarı atılmasını önler ve sosyal yaşamı kolaylaştırır.
  • İdrarın Kontrollü Atılması: İdrar kesesi dolduğunda, sinir sinyalleri aracılığıyla beyne mesaj gönderir ve idrar yapma ihtiyacını hissettirir. İdrar yapma işlemi, istemli kontrol altında gerçekleşir, böylece uygun zaman ve yerde boşaltım sağlanır.
  • Basınç Düzenleme: İdrar biriktikçe, kesenin duvarlarındaki kaslar gerilir ve iç basıncı dengeler. Bu, idrarın geriye kaçmasını veya sızıntıyı önleyerek enfeksiyon riskini azaltır.
  • Üriner Sistemin Korunması: İdrar kesesi, idrarın steril bir ortamda saklanmasına yardımcı olur ve idrar yolu enfeksiyonlarını önlemek için bir bariyer görevi görür.

İdrar Kesesi Nasıl Çalışır?


İdrar kesesinin çalışma mekanizması, doldurma ve boşaltma olmak üzere iki ana aşamadan oluşur. Bu süreç, sinir sistemi ve kasların koordineli çalışmasıyla gerçekleşir.

1. Doldurma Aşaması

  • Böbrekler sürekli olarak idrar üretir ve bu idrar, üreter adı verilen ince tüpler aracılığıyla idrar kesesine taşınır.
  • İdrar kesesi dolmaya başladığında, duvarlarındaki düz kaslar (detrusor kası) gerilir ve esner. Bu, kesenin hacmini artırarak daha fazla idrar depolamasını sağlar.
  • Kesenin doluluğu arttıkça, sinir uçları uyarılır ve omurilik ve beyne sinyaller gönderilir. Bu sinyaller, idrar yapma ihtiyacını bildirir, ancak henüz boşaltım başlamaz.
  • Bu aşamada, idrar kesesinin çıkışındaki sfinkter kasları (özellikle istemli kontrol edilen dış sfinkter) kasılarak idrarın dışarı sızmasını engeller.

2. Boşaltma Aşaması

  • İdrar yapma kararı verildiğinde, beyin sinyalleri göndererek idrar kesesinin kasılmasını ve sfinkter kaslarının gevşemesini sağlar.
  • Detrusor kası kasılarak idrar kesesindeki basıncı artırır ve idrarın üretra yoluyla dışarı atılmasını tetikler.
  • Bu süreç istemli olarak kontrol edilir; örneğin, tuvalete gidene kadar idrar tutulabilir veya erteleme mümkündür. Boşaltım tamamlandığında, idrar kesesi tekrar dinlenme durumuna geçer ve doldurma aşaması yeniden başlar.

Özet

İdrar kesesi, idrarın depolanması ve kontrollü atılmasından sorumlu hayati bir organdır. Sinir sistemi ile koordineli çalışarak, günlük yaşamda idrarın düzenlenmesini sağlar. Sağlıklı bir idrar kesesi, esnek yapısı sayesinde ortalama 400-600 mL idrar depolayabilir ve boşaltım sırasında etkili bir şekilde kasılır. İdrar kesesi ile ilgili sorunlar (örneğin, enfeksiyonlar veya inkontinans) bu süreçleri etkileyebilir, bu nedenle düzenli kontrol önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;