İdrarda Bilirubin

İdrarda Bilirubin, yüksekliği birçok nedenle meydana gelebilir. İdrarda bilirubin düzeyinde açlık durumunda, aşırı yorgunlukta ve enfeksiyon kapılması durumunda kısa süreli artışlar olsa bile genellikle önemli bir sorun oluşturmaz. İdrarda bilirubin yüksekliği olması, direkt ve indirekt idrar bilirubin yüksekliği olarak 2 ana başlıkta incelenmektedir. Tek başına indirekt idrarda bilirubin yüksekliği oluşumunda eğer beraberinde karaciğer enzimleri normal, hepatit testleri de negatifse muhtemelen gilbert sendromu oluşumu görülür. Direkt olarak idrarda bilirubin yüksekliğiyse; erişkinlerde en çok tıkanma sarılığında görülmektedir. Tıkanma sarılığında karaciğer dışındaki safra yollarında değişik sebeplerden dolayı safra akışı durdurur.

İdrarda bilirubin tıkanma sarılığı tıkanması nedenleri genel olarak; Safra yolu taşlarının oluşumu, safra yolu kanseri oluşumu, primer siklerozan kolanjit belirtisi, safra yolu parazitleri oluşumunda, pankreas başı kanseri oluşumu genel nedenleridir. Tıkanma sarılığı haricinde bazı durumlarda da direkt idrarda bilirubin yüksekliği görülmektedir. Bu durumlar ise; Akut hepatit belirtileri, ileri evre siroz rahatsızlığı, sepsis belirtisi, kolestatik hepatit, ilaç kullanımına bağlı kolestatik hepatitler, primer bilyer siroz belirtileridir.

İdrarda bilirubin oluşumunda safra pigmentleri idrarda bilirubin ve biliverdin normal idrarda olmamaktadır ve ürobilinojen, ürobilin küçük miktarlarda bulunmaktadır. Patolojik durumlarda ise idrarda sadece konjuge bilirubin görülmektedir. Üriner idrar bilirubin, hepatoselüler hastalığın veya intra, ekstrahepatik biliyer obstrüksiyonun erken bir bulgusu olmaktadır. Diğer karaciğer disfonksiyonu bulgularından önce idrarda belirir. İdrarda varlığı ya da yokluğu, sarılığın ayırıcı tanısında kullanılır. İdrarda bilirubin, hemolitik sarılık ve karaciğer yetmezliğiyle ilişkili durumlarda yükselir. Safra kanalının tam olarak tıkanması sonucunda idrarda ürobilinojen olmaz çünkü idrarda bilirubinin bunu oluşturmak için bağırsağa ulaşması engellidir. Bundan dolayı ürobilinojen yokluğunda idrarda bilirubin varlığı obstrüktif sarılığı düşünülmektedir. Bazı patolojik durumlarda ise kan pigmentleri idrarda görülebilir ve bu serbest hemoglobinle ve eritrositler içerisinde hematüri temsil etmektedir. İdrarda kanın tespit edilmesi durumunda, hemoglobin veya miyoglobinin peroksidatif etkisine dayanılır, bunlar ise TMB indikatörünün oksidasyonunu ve katalizler şeridin ilgili bölgesinde yeşil renge değişim etkisine neden olan renkli bir ürünle sonuçlanmaktadır. Hematüri, mikroskobik ya da makroskobik olarak belirebilir ve çok sayıda böbrek ve idrar yolu hastalıklarında görülmektedir. Litiyazis, glomerülonefrit, renal, üreteral ya da mesane tümörleri, sistit belirtisi, papiller nekroz, piyelonefrit, travmalar, prostat adenomu, renal infarkt, polikistik böbrek, ailesel veya rekürren benign hematüri buna benzer durumlarda görülmektedir.

İdrarda bilirubin oluşumu genel olarak ağır rahatsızlıkların oluşumunu tetikleyebilir. İdrarda bilirubin, daha nadir olarak hemorajik diyatezlerin bir bulgusu olmaktadır. Hemofili, trombositopeni, antikoagülan tedavisi, hemoglobinüri şiddetli intravasküler hemolizde ve retiküloendotelyal sistem serbest hemoglobini metabolize edilesi kapasitesi aşıldığında görülmekte ve glomerüler filtrasyona maruz kalmaktadır. İdrarda bilirubin, idrar kanalında eritrositlerin parçalanmasından dolayı da oluşum gösterebilir. İdrar sedimenti kan varlığından dolayı pozitif iken mikroskobik incelemede hiç eritrosit görülmüyorsa eğer miyoglobinüri düşünülmelidir. Bu durum şiddetli yanıklarda, ağır enfeksiyonlarda, zehirlenmelerde karbon monoksit, barbitürat zehirlenmelerinde, yoğun fiziksel aktivite, elektriksel şoka maruz kalınmasında, konvülziyonlar, malin hipertermi, miyokard enfarktüsü, miyozit, kas distrofileri, kas travmalarında, herediter miyoglobinüri ve buna benzer durumlarla ile ilişki içerisinde olmaktadır. İdrarda bilirubin, kimyasal testler ile hemoglobinden ayrılabilir. Kas enzimleri de yüksek olarak belirir ve serum berrak olmaz. İdrarda kan varlığı açısından pozitif olarak gerçekleşen bütün testler yeni bir örnekle doğrulanmalı ve eğer bu sağlanmışsa hasta ileri seviye incelemeleri alınması gerekir. İdrarda bilirubin görüldüğü durumda kesinlikle gerekli testler uygulanmalı, gerekli görüldüğü taktirde tıbbi tedavi uygulanmalıdır. Bu rahatsızlığın ilerlemesi durumunda bazı yapısal fonksiyonların kaybedilmesiyle vücut bazı fonksiyonlarını yerine getiremez hale gelecektir. Genel olarak idrarda bilibürün olmasında ilaç tedavisi uygun olabilir.